Zullen we het eens hebben over digitale media in de opvang van jonge kinderen?
Onderzoek begint vaak bij een ongemak of een lastige vraag. Tijdens een brainstorm over nieuwe ideeën voor onderzoek vroeg een van onze pedagogisch ondersteuners: “Kunnen we het eens hebben over het gebruik van schermen in de opvang?” De andere pedagogisch ondersteuners herkenden dit in de dagelijkse praktijk én wisten niet altijd goed hoe ze daarmee moesten omgaan. Dat komt ook doordat de bestaande adviezen niet altijd zo gemakkelijk toe te passen zijn.
Schermen zijn overal
Digitale media zoals smartphones en tablets zijn niet meer weg te denken uit ons leven. Ook erg jonge kinderen swipen zich al van jongsaf aan vlotjes door apps op de telefoon van hun ouders, of kijken naar filmpjes op een tablet. Heel wat ouders houden een oogje in het zeil wanneer hun kroost gebruik maakt van deze media. Ze stellen een schermtijd in, blijven erbij, stellen beveiliging in of controleren de apps en filmpjes. De toestellen vormen ook wel eens een welkome afleiding op moeilijke momenten, zoals tijdens het wachten, niet alleen thuis maar ook in opvangorganisaties.
We komen binnen in een kinderdagverblijf. Het is avond en de meeste kinderen zijn weg. De begeleider die overblijft, ruimt op en maakt schoon. De laatste kinderen zitten naar een filmpje van Bumba te kijken.
(Observatie van een ondersteuner)
Kinderen gebruiken die media zelf en zien hoe anderen in hun omgeving die media gebruiken. Daar pikken ze veel van op.
Digitale media en jonge kinderen, gaan ze eigenlijk wel samen?
Die media zijn niet meer weg te denken, maar nogal wat ouders en pedagogische professionals voelen zich er ongemakkelijk over en stellen zich er vragen over. Wat is er eigenlijk goed? Hoe moet je het aanpakken? Wat is teveel? Er zijn best veel interessante tips en tricks te vinden op websites over mediawijsheid. Toch botsen die tips ook wel eens met de praktische beperkingen in een gezin of in een opvang. Soms is er tijd en ruimte om met die ‘mediaopvoeding’ bezig te zijn, soms niet.
We waren op vakantie en de kinderen hadden hun tablets bij. Natuurlijk hebben ze weer veel meer op die tablet gezeten dan ik eigenlijk wou. Maar ja, het was vakantie. Ik had geen zin om heel de tijd ruzie te maken.
(Getuigenis van een onderzoeker)
Een onderzoek naar digitalisering in de opvang
Dat waren genoeg redenen om een onderzoek op te zetten. In het onderzoek DIGIPED willen we eerst in kaart brengen welke plaats digitale media hebben in de opvang van kinderen van 0 tot 6 jaar. Dat doen we met een fotodagboek in 8 kinderdagverblijven en met een vragenlijst. Maar we willen ook samen met kinderbegeleiders uitzoeken wat nu een haalbare ‘digitale pedagogie’ is in de opvang van jonge kinderen.
Wil je meedenken? We zoeken nog kritische stemmen
We zoeken in totaal 8 kinderbegeleiders en pedagogisch ondersteuners in de opvang die mee willen nadenken over dit onderwerp. Dat nadenken doen we in een onderzoekslabo (nee, er zijn geen labojassen nodig). Dat woord gebruiken we om aan te duiden dat we samen zullen uitzoeken hoe een digitale pedagogie voor de opvang van jonge kinderen eruit zou kunnen zien. Heb je interesse om mee te doen? Hier vind je meer informatie.

Wat denken wij er als onderzoekers over?
Als onderzoekers weten we het zelf ook niet zo goed. Digitale media zitten in onze levens en die van onze kinderen. We gaan er zo goed en zo kwaad als het kan mee om. We mopperen vaak over de schermtijd van onze eigen kinderen. Maar hoe meer we erover lezen en voorbeelden in de praktijk zien, hoe meer het onderwerp ons boeit.
De onderzoekers zijn Leen Dom, Mieke Jacomen en An Piessens