Baby’s en peuters praten met hun lichaam. Ze wijzen vaak, maar wijzen is niet eenduidig. Soms wijs je om iets te krijgen, vb. bij de bakker wanneer je een taart bestelt. Soms om iets te laten zien of iets te vertellen, vb. wanneer je de weg toont. Intuïtief begrijpen we wat iemand met het wijzen bedoelt. Bij baby’s is het net zo. Hoewel men eerst dacht dat baby’s enkel wijzen om iets te krijgen, weten we ondertussen dat ze ook wijzen om iets te vertellen. Baby’s van 14 maanden begrijpen onze verschillende vormen van wijzen en gebruiken ze zelf ook. Heb je al gemerkt dat een dreumes wijst en brabbelt om iets duidelijk te maken? Waar wijst hij naar?
Als een baby wijst, ben je geneigd daar met taal op te reageren: “Wil je de bal hebben? Hier is hij” of “oh, een brandweerwagen, toetaatoetaa, doet de sirene”. Zo leert de baby nieuwe woorden. Maar is het dat wat de baby wil wanneer hij wijst: nieuwe woorden leren? Of willen baby’s ook andere dingen?
Vaak maken baby’s geluid wanneer ze wijzen. Ze brabbelen om hun wijzen te ondersteunen. Wanneer ze iets willen krijgen, wijzen baby’s vaak met hun hele hand en maken ze vlakke geluiden. Wanneer baby’s wijzen om iets te vertellen, dan zijn de klanken anders, ze klinken meer als echte taal. Bovendien wijzen ze dan vaak met één vinger in plaats van met hun hele hand. Heb je al eens verschillende manieren van wijzen en brabbelen gezien bij de kinderen in jouw leefgroep?
Reageren op signalen
Het is verbazingwekkend om te zien hoe vaak jonge peuters wijzen en wat ze allemaal willen vertellen. Kijk, luister en reageer op hun signalen.
- Wanneer wijzen en brabbelen baby’s? Merk je een verschil tussen wijzen om iets te krijgen en wijzen om iets te delen?
- Wijzen baby’s ook naar ouders? Hoe wijzen ze naar hun eigen ouders? Maken ze dan klanken?
- Iets verloren? Heeft een baby je al eens helpen zoeken?
- Wijzen en brabbelen kinderen ook naar elkaar?
- …
Kinderen vertellen graag over hun wereld. Door in te spelen op hun wijzen kan je in interactie gaan en samen met hen hun wereld ontdekken.
- Buiten is er veel te zien en te voelen dat er binnen niet is. Maak eens een wandeling met enkele kinderen, bijvoorbeeld in een bolderkar. Vertel de kinderen wat ze allemaal kunnen zien. Waar wijzen ze naar?
- Maak een familiefotomuur op ooghoogte van de kinderen. Je kan ouders vragen om foto’s van thuis mee te brengen of voorstellen om daar ter plekke gefotografeerd te worden in een leuke fotohoek. Hoe reageren de kinderen op de fotomuur?
- Kijk eens rond in de leefruimte. Kunnen kinderen zelf aangeven (door te wijzen en/of te brabbelen) met welk speelgoed ze willen spelen? Kan je dit nog makkelijker maken voor hen, bijvoorbeeld door dingen meer op ooghoogte te plaatsen of foto’s van het speelgoed op de dozen te kleven?
- Kan een baby tijdens het verschonen kijken en wijzen naar dingen die hij leuk vindt? Hang eens iets op bij het verschoningskussen: een mobiel, een poster, een tekening, een ballon, een spiegel aan het plafond. Vertel wat de baby kan zien of wat er gebeurt tijdens dit moment.
- …
Meer?
Benieuwd naar extra achtergrondverhalen of onderzoeken over wijzen bij baby’s? Dat vind je in het boek en de posters van Babykunde. Elke poster bundelt vragen en suggesties voor in je praktijk. .