Milieuvriendelijke luiers kiezen. Hoe komt het dat dat zo moeilijk is?
Dietlinde Willockx
Het bleek verrassend moeilijk om de milieu-impact van wasbare luiers te vergelijken met die van wegwerpluiers. Die moeilijkheid heeft niet één maar veel oorzaken, waardoor ze lastig weg te werken is.
We sommen de belangrijkste oorzaken die we vonden op:
De ene luier is de andere niet.
Fabrikanten van wegwerpluiers gebruiken verschillende materialen, hoeveelheden van materialen en productieprocessen. En in luiers voor pasgeborenen gaat minder materiaal dan in die voor tweejarigen. Daarnaast bestaan er veel verschillende soorten wasbare luiers, met een uiteenlopende aankoopprijs en met verschillende materialen (katoen, bamboe, al of niet fair trade, al of niet biologisch) en productieprocessen. Sommige van die wasbare luiers was je als geheel, andere haal je uit elkaar waardoor je niet elk onderdeel hoeft te wassen. Dat scheelt natuurlijk. Sommige wasbare luiers groeien als het ware mee: ook dat scheelt in de productie en de aankoop.
Het ene kind is het andere niet.
Het ene kind is sneller zindelijk dan het andere en heeft dus tijdens zijn leven minder luiers nodig. Het ene kind zal ook sneller huilen om een vuile luier dan het andere en misschien minder vaak verschoond worden. Dit probleem kunnen we oplossen door een milieukost per luier te berekenen, maar naar welke maat luiers kijken we dan? Want de omvang speelt ook een rol in de materiaalkost.
De ene fabriek waar luiers worden gemaakt is de andere niet en de ene wasmachine of droger is de andere niet.
Hoe recenter een fabriek of huishoudtoestel, hoe lager doorgaans het energieverbruik. Maar tussen toestellen die nu in de handel zijn, is ook veel verschil. Met welk toestel meet je? En welke fabriek neem je onder de loep?
De ene plaats is de andere niet.
Transport van materialen, van afgewerkte luiers en van gebruikte exemplaren speelt een grote rol in de milieukost. Maar het valt moeilijk uit te rekenen hoe mensen zich verplaatsen om luiers te kopen en wat de afstand is tussen een woonplaats en de plek waar de afvalverwerking gebeurt.
Dingen evolueren snel.
Niet alleen apparaten en fabrieken veranderen in een hoog tempo, ook de samenstelling en opbouw van producten verandert vaak. Zo vergeleek het Nederlandse MilieuCentraal in 2008 wasbare luiers met wegwerpluiers en concludeerde dat de eerste soort 1,5 keer zo milieuvriendelijk was dan de tweede. Alleen is de hoeveelheid pulp in wegwerpluiers intussen erg gedaald, waardoor de cijfers niet meer kloppen.
Op vernieuwingen bij de productie rust dikwijls een patent.
Fabrikanten die bijvoorbeeld een nieuw soort superabsorberend materiaal ontwikkelen, nemen daar vaak een patent op, zodat anderen hun uitvinding niet kunnen overnemen. Daardoor zijn er veel soorten luiers op de markt, die allemaal andere grondstoffen gebruiken.